Svestenomucenik Platon (Jovanovic), episkop banjalucki

Episkop Platon (svetovno ime Milivoje), rodjen je u Beogradu 29. septembra 1874. od oca Ilije i majke Jelke (Sokolovic). Gimnaziju je ucio u Vranju i Nisu, a potom skolovanje nastavio u Beogradskoj bogosloviji. Zamonasio se kao ucenik treceg razreda bogoslovije. Po zavrsetku bogoslovije, rukopolozen je u cin djakona i prezvitera i poslat 1896. u Srpsko podvorje u Moskvi gde je nastavio bogoslovsko usavrsavanje na Duhovnoj akademiji koju je zavrsio 1901. sa stepenom kandidata bogoslovlja.

Po povratku iz Rusije, postavljen je za staresinu manastira Rajinovca, a ubrzo za suplenta u Beogradu. Kao profesor sluzbovao je u Aleksincu i Jagodini i za to vreme odlikovan je dostojanstvom sindjela, protosindjela i arhimandrita.

Za vreme rata 1912. arhimandrit Platon je bio brigadni svestenik, a u Prvom svetskom ratu vojni svestenik. Kratko vreme bio je administrator Ohridske eparhije. Okupaciju je proveo u Srbiji i pomocu svojih veza u inostranstvu pomaga sve one koji su bili unesreceni, a narocito sirocad i udovice. Upravnik manastirske stamparije u Sremskim Karlovcima i urednik "Glasnika srpske patrijarsije" bio je od 1932. do 1938. godine. Pored svojih redovnih duznosti u Sremskim Karlovcima, arhimandrit Platon je bio i staresina manastira Krusedola (1934-1936). Za episkopa moravickog izabran je 1936. godine. Hirotonisao ga je 4. oktobra iste godine u Sremskim Karlovcima patrijarh Varnava. Za episkopa ohridsko-bitoljskog izabran je 1938, a godinu dana kasnije premesten je u Banja luku. Kao episkop banjalucki docekao je pocetak Drugog svetskog rata. Kada mu je saopsteno (10. aprila 1941) da kao rodjeni Srbin iz Srbije mora da napusti NDH, on je odgovorio: "Ja sam kanonski i zakonito od nadleznih vlasti postavljen za episkopa banjaluckog i kao takav obavezao sam se pred Bogom, Crkvom i narodom da cu voditi brigu o svojoj duhovnoj pastvi trajno i postojano, bez obzira na ma kakve prilike i dogadjaje, vezujuci nerazdvojno zivot i sudbinu svoju sa zivotom i sudbinom svoga duhovnog stada i ostajuci u sredini njegovoj na duhovnoj starzi za svo vrijeme dok me Gospod u zivotu podrzi, ostajuuci uz svoje stado kao dobar pastir koji dusu svoju polaze za svoje ovce. . ."

Kada su 4. maja 1941. godine episkopu Platonu naredili da napusti Banjaluku, po pretnjom da ce biti uhapsen ako to ne ucini, vladika je zamolio rimokatolickog biskupa Jozu Garica da intervenise kod nadleznog stozernika da mu se omoguci boravak jos dva-tri dana kako bi se spremi za put. Biskup mu je odgovorio da bude miran i spokojan. Medjutim, vec naredne noci (5. maja 1941), ustase su uhapsile vladiku Platona i odveli ga, zajedno sa protom Dusanom Suboticem, arhijerejskim namesnikom iz Bosanske Gradiske, izvan Banjaluke gde su ih ubili i bacili u reku Vrbanju. Ovo gnusno delo izvrsio je ustasa Asim Celic. Vladicino iznakazeno telo pronadjeno je u selu Kumsalima 23. maja 1941. godine. Prvobitno je sahranjen na vojnickom groblju u Banjaluci, a 1973. prenet je u banjalucku Sabornu crkvu.

Na redovnom zasedanju Svetog arhijerejskog sabora 1998. godine, episkop banjalucki Platon proglasen je za svestenomucenika i unet u Imenoslov svetih Srpske pravoslavne crkve.