bold = Main text
                                                                   grey = Comment text
(...) De oratore
      Liber, Caput
 6501      III, LIX     |                 oculis gubernatur. Atque in eis omnibus, quae sunt actionis,
 6502      III, LIX     |        concitantur et eos isdem notis et in aliis agnoscunt et in se
 6503      III, LIX     |                 et in aliis agnoscunt et in se ipsi indicant. ~
 6504      III,  LX     |                dixi paulo ante, plurimis in rebus quod maxime est utile,
 6505      III,  LX     |                 doleo quidem illos viros in eam fraudem in re publica
 6506      III,  LX     |               illos viros in eam fraudem in re publica esse delapsos;
 6507      III,  LX     |           quamquam ea tela texitur et ea in civitate ratio vivendi posteritati
 6508      III, LXI     |                                    227] "In omni voce" inquit Crassus "
 6509      III, LXI     |                  est item contra quiddam in remissione gravissimum quoque
 6510      III, LXI     |                 est enim causam conferre in tempus, cum adferre plura,
 6511      III, LXI     |                 iudicavi, cum me consule in senatu causam defendit Africae
 6512      III, LXI     |               enim ille mediocris orator in vestram quasi succrescit


De partitione oratoria
      Caput
 6513   3               |                             3] C.F. Quot in partes distribuenda est
 6514   3               |             omnis doctrina dicendi? C.P. In tres. C.F. Cedo quas? C.P.
 6515   3               |              C.F. Cedo quas? C.P. Primum in ipsam vim oratoris, deinde
 6516   3               |               ipsam vim oratoris, deinde in orationem, tum in quaestionem.
 6517   3               |                 deinde in orationem, tum in quaestionem. C.F. In quo
 6518   3               |                 tum in quaestionem. C.F. In quo est ipsa vis? C.P. In
 6519   3               |                In quo est ipsa vis? C.P. In rebus et verbis. Sed et
 6520   3               |                 collocanda—proprie autem in rebus invenire, in verbis
 6521   3               |                 autem in rebus invenire, in verbis eloqui dicitur, collocare
 6522   5               |               quae ducuntur ex locis aut in re ipsa insitis aut assumptis.
 6523   5               |               Quos vocas locos? C.P. Eos in quibus latent argumenta.
 6524   6               |              insita? C.P. Quae inhaerent in ipsa re. C.F. Testimoniorum
 6525   6               |                 aut libera aut expressa: in quo insunt scripta, pacta,
 6526   7               |                  et quasi praecurrentia, in quibus inest aliquid argumenti:
 6527   7               |                quid par, quid minus sit, in quibus aut naturae rerum
 6528   9               |              inveneris, collocare: cuius in infinita quaestione ordo
 6529   9               |               fere quem exposui locorum; in definita autem adhibenda
 6530   9               |           accommodo quaestionis. Nam est in proposito finis fides, in
 6531   9               |                in proposito finis fides, in causa et fides et motus.
 6532   9               |               Quare cum de causa dixero, in qua est propositum, de utroque
 6533  10               |                  exornationis— quae quia in laudationes maxime confertur,
 6534  11               |              C.F. Quas res sibi proponet in istis tribus generibus orator?
 6535  11               |               orator? C.P. Delectationem in exornatione, in iudicio
 6536  11               |            Delectationem in exornatione, in iudicio aut saevitiam aut
 6537  11               |                  aut clementiam iudicis, in suasione autem aut spem
 6538  12               |            tandem modo? C.P. Quia quibus in orationibus delectatio finis
 6539  12               |             probabilibus inteximus, quae in exornationem cadunt omnia. ~
 6540  13               |                           13] C.F. Quid? in deliberatione quid spectas?
 6541  14               |                           14] C.F. Quid? in iudiciis quae est collocatio?
 6542  14               |            singula argumenta quasi hasta in manu collocata vehementer
 6543  14               |               testimoniis, accuratiusque in singulis commoratur; perorationisque
 6544  14               |             incitandos animos valent, et in reliqua oratione paullulum
 6545  14               |            dicendi utitur et vehementius in perorando. Est enim propositum
 6546  16               |             atque mutatum. Prima vis est in simplicibus verbis, in coniunctis
 6547  16               |               est in simplicibus verbis, in coniunctis secunda. Simplicia
 6548  17               |                etiam est haec distinctio in verbis—altera natura, tractatione
 6549  18               |                  C.P. Numeri quidam sunt in coniunctione servandi, consecutioque
 6550  18               |               perturbetur oratio. Nam ut in simplicibus verbis quod
 6551  18               |                quod non est Latinum, sic in coniunctis quod non est
 6552  19               |                 est auctoritas et pondus in verbis, si sententiae vel
 6553  20               |                oratione dilucida, cadunt in hanc illustrem omnia; est
 6554  23               |              itaque id genus totum situm in commutatione verborum: quae
 6555  23               |               verborum: quae simplicibus in verbis ita tractatur ut
 6556  23               |               aut ex verbo dilatetur aut in verbum contrahatur oratio—
 6557  23               |            significans aut factum verbum in plura verba diducitur, ex
 6558  23               |                 circuitus diriguntur aut in coniunctione fit unum verbum
 6559  24               |                                      24] in coniunctis autem verbis
 6560  24               |                 autem exercitatio maxime in hoc toto convertendi genere
 6561  26               |               litteraturae quodammodo et in dissimili genere persimilis.
 6562  26               |                notis litterarum et ex eo in quo imprimuntur illae notae,
 6563  26               |             tamquam cera locis utitur et in his imagines ut litteras
 6564  27               |               fere semper, tamen reliquo in cursu orationis adhibenda
 6565  28               |                  Quorum primus locus est in personis nostris, disceptatorum,
 6566  28               |               fidei, contrariisque rebus in adversarios conferendis,
 6567  28               |                  spe significanda: et si in nos aliquod odium offensiove
 6568  30               |              agetur. Sit autem hoc etiam in praeceptis, ut si quando
 6569  30               |                dictum aliquod, et maxime in perorando, dederit occasionem
 6570  31               |                           31] C.F. Quid? in narratione quae tandem conservanda
 6571  31               |             constituendae fidei, ea sunt in ea servanda maxime quae
 6572  31               |               servanda maxime quae etiam in reliquis fere dicendi partibus:
 6573  32               |         illustrandi praecepta repetemus, in quibus est brevitas ea quae
 6574  32               |              brevitas ea quae saepissime in narratione laudatur, de
 6575  33               |                C.P. Ita est: quae quidem in confirmationem et reprehensionem
 6576  33               |           reprehensionem dividuntur. Nam in confirmando nostra probare
 6577  33               |                  nostra probare volumus, in reprehendendo redarguere
 6578  33               |                 Quoniam igitur omne quod in controversiam venit, id
 6579  33               |                 aut quale sit quaeritur, in primo coniectura valet,
 6580  33               |                  primo coniectura valet, in altero definitio, in tertio
 6581  33               |              valet, in altero definitio, in tertio ratio. ~
 6582  34               |           coniecturae locos quaero. C.P. In verisimilibus et in propriis
 6583  34               |                 C.P. In verisimilibus et in propriis rerum notis posita
 6584  34               |             membris narrationis; ea sunt in personis, in locis, in temporibus,
 6585  34               |        narrationis; ea sunt in personis, in locis, in temporibus, in
 6586  34               |              sunt in personis, in locis, in temporibus, in factis, in
 6587  34               |                 in locis, in temporibus, in factis, in eventis, in rerum
 6588  34               |                in temporibus, in factis, in eventis, in rerum ipsarum
 6589  34               |                   in factis, in eventis, in rerum ipsarum negotiorumque
 6590  35               |                                      35] In personis naturae primum
 6591  35               |             feminarum: atque haec quidem in corpore; animi autem aut
 6592  35               |              molestia. Atque haec quidem in natura spectantur. In fortuna
 6593  35               |             quidem in natura spectantur. In fortuna genus, amicitiae,
 6594  36               |                                      36] In locis autem et illa naturalia,
 6595  37               |                                      37] In temporibus autem praesentia [
 6596  37               |        praeterita [et] futura cernuntur; in his ipsis vetusta, recentia,
 6597  37               |           aliquando futura. Insunt etiam in temporibus illa quae temporis
 6598  38               |               imprudentiae, quae est aut in casu aut in quadam animi
 6599  38               |                 quae est aut in casu aut in quadam animi permotione:
 6600  38               |                causa permovit. Est etiam in imprudentia necessitas ponenda.
 6601  38               |                tria sunt genera, nam aut in animis aut in corporibus
 6602  38               |            genera, nam aut in animis aut in corporibus aut extra esse
 6603  40               |             coacervata proficiunt. Atque in his verisimilibus insunt
 6604  41               |                descriptiones quoque sunt in hoc genere saepe aptae et
 6605  41               |                enumeratio consequentium, in primisque commovet explicatio
 6606  42               |               nomen, qualia sint vocatur in dubium. C.P. Est ita ut
 6607  42               |             dicis. C.F. Quae sunt igitur in eo genere partes? C.P. Aut
 6608  43               |                defensionem contra crimen in legitimis iudiciis non habent,
 6609  43               |           legitimis iudiciis non habent, in liberis disceptationibus
 6610  43               |     disceptationibus habere possunt. Hoc in genere, in quo quale sit
 6611  43               |                  possunt. Hoc in genere, in quo quale sit quaeritur, [
 6612  44               |               C.F. Age sis ergo, quoniam in confirmationem et reprehensionem
 6613  44               |                  totum est negandum quod in argumentatione adversarius
 6614  44               |                 pro certis, deinde etiam in perspicue falsis eadem posse
 6615  44               |              etiam exempla quibus simili in disputatione creditum non
 6616  45               |             pertinent habeo, quemadmodum in dicendo singula tractentur
 6617  47               |                  Est autem illa varietas in argumentando et non iniucunda
 6618  48               |                  arte tractat, et maxime in testibus.
 6619  50               |                  dolorem fugientes multi in tormentis ementiti persaepe
 6620  50               |          pertulerint, alii ementiti sint in eos quos oderant. Atque
 6621  51               |                  obscurum, quin, quoniam in utramque partem sunt exempla
 6622  51               |              coniecturam faciendam loci, in contrariis contraria sint
 6623  51               |              etiam incurrit alia quaedam in testibus et in quaestionibus
 6624  51               |              alia quaedam in testibus et in quaestionibus ratio; saepe
 6625  52               |            restat orationis, quae posita in perorando est, de qua sane
 6626  52               |             perorationis. Nam est divisa in duas partes, amplificationem
 6627  52               |                et hic est proprius locus in perorando, et in cursu ipso
 6628  52               |          proprius locus in perorando, et in cursu ipso orationis declinationes
 6629  53               |                  motu animorum conciliet in dicendo fidem. Ea et verborum
 6630  53               |                  non vulgata, superlata, in primisque translata; nec
 6631  53               |                 primisque translata; nec in singulis verbis sed in continentibus
 6632  53               |               nec in singulis verbis sed in continentibus soluta, quae
 6633  54               |               accommodatior. Haec igitur in verbis, quibus actio vocis,
 6634  54               |                 accommodanda est. Sed et in verbis et in actione causa
 6635  54               |                 est. Sed et in verbis et in actione causa erit tenenda
 6636  56               |               quorum obscurae causae, ut in terris mundoque admirabilia
 6637  56               |             sumuntur ad ea retinenda, et in eos a quibus ea violata
 6638  57               |               Proprius locus est augendi in his rebus aut amissis aut
 6639  57               |               quae amittat aut amiserit, in quibus malis sit futurusve
 6640  57               |              arescit lacrima, praesertim in alienis malis; nec quidquam
 6641  57               |              alienis malis; nec quidquam in amplificatione nimis enucleandum
 6642  58               |                  est iudicii, quo quaque in causa genere utamur augendi.
 6643  58               |             causa genere utamur augendi. In illis enim causis quae ad
 6644  58               |                admirationem, voluptatem; in cohortationibus autem bonorum
 6645  58               |                 exempla valent plurimum. In iudiciis accusatori fere
 6646  60               |             contraria, quorum dissolutio in brevitate lucebit, aculei
 6647  60               |                 aculei pungent. Sed erit in enumeratione vitandum ne
 6648  61               |      controversiae: inest enim infinitum in definito, et ad illud tamen
 6649  62               |             quale sit. Sit necne, ut ius in naturane sit an in more;
 6650  62               |                ut ius in naturane sit an in more; quid autem sit, sitne
 6651  63               |            administranda aut quemadmodum in paupertate vivendum.
 6652  64               |                 Cuius generis sunt omnes in quibus, ut in obscuris naturalibusque
 6653  64               |                 sunt omnes in quibus, ut in obscuris naturalibusque
 6654  65               |                 65] Illius autem generis in quo quid sit id de quo agitur
 6655  65               |                  duo sunt genera, quorum in altero disputandum est,
 6656  65               |             pertinacia et perseverantia, in altero autem descriptio
 6657  66               |                         66] Tertio autem in genere, in quo quale sit
 6658  66               |                  Tertio autem in genere, in quo quale sit quaeritur,
 6659  66               |                autem sic, ut sitne utile in republica administranda
 6660  66               |                cognatis anteferre. Atque in hoc eodem genere in quo
 6661  66               |                Atque in hoc eodem genere in quo quale sit quaeritur
 6662  67               |                 et oratione sanandos, ut in consolandis maeroribus,
 6663  67               |               consolandis maeroribus, ut in iracundia comprimenda aut
 6664  67               |                iracundia comprimenda aut in timore tollendo aut in cupiditate
 6665  67               |               aut in timore tollendo aut in cupiditate minuenda. Cui
 6666  67               |                  illos animi motus, quod in amplificanda oratione saepe
 6667  68               |              Cognovi: sed quae ratio sit in his inveniendi et disponendi
 6668  68               |                  autem quae est exposita in aliis ratio, eadem huc transfertur.
 6669  69               |              civitatibus esse possit aut in quo magis orator in cognitione
 6670  69               |                  aut in quo magis orator in cognitione virtutum vitiorumque
 6671  69               |                 autem genus causarum aut in provisione posteri temporis
 6672  69               |          provisione posteri temporis aut in praeteriti disceptatione
 6673  72               |                           72] Et quoniam in his causis omnis ratio fere
 6674  72               |               refertur, utendum erit eis in oratione singulorum verborum
 6675  72               |         translatis frequenter utamur, et in ipsa constructione verborum
 6676  73               |          improvisi exitus habent aliquam in audiendo voluptatem.
 6677  74               |                   74] Sed quoniam tribus in generibus bona malave versantur,
 6678  74               |                postea de corporis bonis, in quibus quidem quae virtutem
 6679  75               |          temporum servandus est ordo aut in primis recentissimum quodque
 6680  75               |                 aut multa et varia facta in propria virtutum genera
 6681  75               |              variis disputationibus nunc in quamdam angustam et brevem
 6682  76               |                 laudatur, eius est munus in agendo; cui temperantiae
 6683  76               |                est. Atque illa prudentia in suis rebus domestica, in
 6684  76               |                 in suis rebus domestica, in publicis civilis appellari
 6685  77               |                    77] Temperantia autem in suas itidem res et in communes
 6686  77               |              autem in suas itidem res et in communes distributa est,
 6687  77               |          distributa est, duobusque modis in rebus commodis discernitur,
 6688  77               |                 expetendo et ab eis quae in potestate sunt abstinendo.
 6689  77               |               potestate sunt abstinendo. In rebus autem incommodis est
 6690  77               |           dicitur: cuius est liberalitas in usu pecuniae, simulque altitudo
 6691  77               |                  simulque altitudo animi in capiendis incommodis et
 6692  78               |                                      78] In communione autem quae posita
 6693  78               |                  autem bonitas, creditis in rebus fides, in moderatione
 6694  78               |                 creditis in rebus fides, in moderatione animadvertendi
 6695  78               |         animadvertendi lenitas, amicitia in benevolentia nominatur.
 6696  78               |                quidem virtutes cernuntur in agendo. Sunt autem aliae
 6697  78               |                  quarum altera quae sint in disputando vera atque falsa
 6698  78               |               iudicat, quae virtus omnis in ratione scientiaque disputandi
 6699  79               |              hausta genere quo illa quae in disputando est, uberior
 6700  80               |            rectis studiis et artibus, ut in suis rebus studia litterarum,
 6701  80               |                  ut venandi, ut armorum, in communibus propensiora studia
 6702  80               |            communibus propensiora studia in aliquo genere virtutis praecipue
 6703  81               |                et temperantiam immanitas in voluptatibus aspernandis
 6704  81               |              magnitudinem animi superbia in nimis extollendis et despicientia
 6705  81               |              extollendis et despicientia in contemnendis honoribus et
 6706  81               |            similia videntur ea quae sunt in eodem genere nimia.
 6707  82               |                vitiorumque partibus; sed in toto quasi contextu orationis
 6708  82               |                 erit animadvertendum aut in ipso genere mortis aut in
 6709  82               |                in ipso genere mortis aut in eis rebus quae post mortem
 6710  83               |                 Videamus igitur deinceps in sententia dicenda quam viam
 6711  83               |                teneamus. C.P. Est igitur in deliberando finis utilitas,
 6712  83               |                quem omnia ita referuntur in consilio dando sententiaque
 6713  83               |                 reliquis et honestatibus in civili ratione et commodis
 6714  86               |                        86] Quare quoniam in his versatur omne consilium
 6715  86               |             utilitate ante dicamus, quae in discernendis bonis malisque
 6716  86               |          expetenda, ut ea quae sita sunt in officiis atque virtutibus,
 6717  87               |       commoditate autem aliqua quae sunt in corporis aut in fortunae
 6718  87               |                quae sunt in corporis aut in fortunae bonis expetenda,
 6719  88               |         honestati, quae maxime spectatur in amicitiis. Amicitiae autem
 6720  88               |                amore maxime continentur. In his igitur rebus cum bona
 6721  90               |             etiam necessariis anteponit, in suadendo, cum ei generi
 6722  91               |             opinionibus corruptum. Quare in cohortando atque suadendo
 6723  92               |                  genera tractabimus quae in communi hominum utilitate
 6724  93               |              autem, possit effici necne, in quo etiam quam facile possit
 6725  93               |          vocentur, hae reliquae ponantur in eo genere ut sine his confici
 6726  95               |                ratione dicamus. Quo toto in genere quibuscum et contra
 6727  96               |           habeant, copiam; maximeque sit in hoc genere meditatus, ut
 6728  97               |                      97] Principia autem in sententiis dicendis brevia
 6729  98               |            testamento petitur possessio, in quibus causis quid aequius
 6730  99               |               Quae etiamsi ante quam res in iudicium venit aut concertata
 6731  99               |                 confecta non sunt, tamen in ipsis iudiciis permagnum
 6732 100               |               causarum genus est positum in iure civili quod est in
 6733 100               |                  in iure civili quod est in privatarum rerum lege aut
 6734 100               |            generis eius sunt ut quamquam in ipsum iudicium saepe delabantur
 6735 100               |                 bono disceptantur cadunt in eam formam in qua quale
 6736 100               |        disceptantur cadunt in eam formam in qua quale quid sit ambigitur,
 6737 100               |                  qua dicturi sumus; quae in aequitate et iure maxime
 6738 101               |                                     101] In omnibus igitur causis tres
 6739 102               |             facti; secundus quod non sit in re quod ab adversario ponatur
 6740 102               |               quod ab adversario ponatur in verbo; tertius quod id recte
 6741 103               |          accusatore id quod si non esset in accusatione, causa omnino
 6742 104               |                quam disceptationem voco: in qua quid veniat in iudicium
 6743 104               |                 voco: in qua quid veniat in iudicium et de quo disceptetur
 6744 104               |           diffusam habet quaestionem; ut in coniectura, ceperitne pecunias
 6745 104               |               ceperitne pecunias Decius; in definitione, minueritne
 6746 104               |          minueritne maiestatem Norbanus; in aequitate, iurene occiderit
 6747 104               |          firmamentorum contentio adducit in angustum disceptationem.
 6748 104               |              angustum disceptationem. Ea in coniectura nulla est; nemo
 6749 104               |                aut solet reddere. Itaque in his causis eadem et prima
 6750 105               |                                     105] In illis autem ubi ita dicitur: '
 6751 105               |         magnitudo quaedam, populi Romani in eius potestate ac iure retinendo
 6752 105               |                  refertur: 'Maiestas est in imperii atque in nominis
 6753 105               |            Maiestas est in imperii atque in nominis populi Romani dignitate,
 6754 106               |                                     106] In eis autem causis ubi aliquid
 6755 106               |                  disceptationes eae quae in his controversiis oriuntur
 6756 107               |                                 107] Sed in gravissimis firmamentis
 6757 107               |                   Ac ne hoc quidem genus in eas causas incurrit quae
 6758 107               |             argui non potest scripto. Ne in definitionem quidem venit
 6759 108               |                 contentione exsistit, ut in ambiguis disceptetur quid
 6760 108               |                quid maxime significetur, in scripti sententiaeque contentione,
 6761 108               |             utrum potius sequatur iudex, in contrariis scriptis, utrum
 6762 109               |              satis est ei qui videt quid in quoque loco lateat quique
 6763 110               |                                     110] In coniectura igitur, cum est
 6764 110               |               coniectura igitur, cum est in infitiando reus, accusatori
 6765 110               |              enim etiam sine accusatione in causis haec eadem controversiarum
 6766 110               |            partitio causarum paullo ante in suasionis locis distributa
 6767 111               |                           111] Quae enim in consilio capiendo futuri
 6768 111               |              quod eo fit acrius quo illa in utroque genere maiora ponuntur.
 6769 112               |                perrumpendi periculi, vel in longinquum tempus differendi:
 6770 113               |           confirmatur, cum et voluntatis in reo causae reperiuntur et
 6771 113               |                 reperiuntur et facultas. In voluntate autem utilitas
 6772 113               |                  motus, qui etiam citius in fraudem quam ratio utilitatis
 6773 114               |             suspicio oriatur, ut eo ipso in loco visus in quo facinus,
 6774 114               |                 ut eo ipso in loco visus in quo facinus, ut pallor,
 6775 114               |              enim et talia sunt quae aut in re ipsa aut etiam ante quam
 6776 118               |            institutis, qui cum de servis in dominos quaeri noluissent,
 6777 120               |           consequi possent, consistetque in singulis, et ea aut eorum
 6778 120               |                universum et quod poterit in singulis ex reprehensionis
 6779 122               |                                     122] In confirmandis autem nostris
 6780 122               |               haec quidem utrique maxime in peroratione facienda— alteri
 6781 123               |           audiamus. C.P. Communia dantur in isto genere accusatori defensorique
 6782 123               |                  quam incohatam habebunt in animis ei qui audient magis
 6783 124               |               excutiendoque verbo, ut si in reo pecunia absoluto rursusque
 6784 124               |                contentio prima verborum, in qua, etiamsi propius accedat
 6785 125               |               quaeque tum complecteretur in iudiciis corruptis ea verbo
 6786 126               |                  quod significat eum qui in contrariis causis quasi
 6787 127               |                    127] Atque accusatori in hoc genere causarum locus
 6788 127               |                  se urgeri queratur. Quo in genere percensere poterit
 6789 129               |                 audire. C.P. Confitentur in isto genere qui arguuntur
 6790 129               |            arguuntur se id fecisse ipsum in quo reprehenduntur, sed
 6791 129               |               explicanda. Quod dividitur in duas partes primas, naturam
 6792 129               |                 et utriusque generis vis in divinum et humanum ius est
 6793 130               |        referendae gratiae pertinet, quod in beneficio gratia, in iniuria
 6794 130               |                quod in beneficio gratia, in iniuria ultio nominatur.
 6795 130               |              obtinentur, atque etiam hoc in primis, ut nostros mores
 6796 131               |           debebunt ea quae dicenda erunt in orationibus de natura, de
 6797 132               |                 cum disceptatio versatur in scriptis. C.P. Recte intellegis;
 6798 134               |             proferat? cur prudentissimos in scribendo viros summae stultitiae
 6799 135               |          privatarum cum aliis locis, tum in perorando maxime graviter
 6800 136               |             legis voluntateque defendet, in consilio atque in mente
 6801 136               |              defendet, in consilio atque in mente scriptoris, non in
 6802 136               |                 in mente scriptoris, non in verbis ac litteris vim legis
 6803 136               |                  quodque nihil exceperit in lege laudabit, ne diverticula
 6804 136               |             Deinde erit utendum exemplis in quibus omnis aequitas perturbetur
 6805 137               |                  et calumniae retrahatur in odium iudicis cum quadam
 6806 138               |                    138] Nam quibus locis in ambiguo defendimus eam significationem
 6807 138               |                 quae nos adiuvat, eisdem in contrariis legibus nostra
 6808 139               |                   et videre quae sumenda in argumentando sint quidque


De provinciis consularibus
      Caput
 6809   1               |                 virum clarissimum et cum in universam rem publicam,
 6810   2               |               scelus eorum et importunam in me crudelitatem, non solum
 6811   2               |                 putavit, quonam me animo in eos esse oportet, cuius
 6812   2               |                suas cupiditates? Sed ego in hac sententia dicenda non
 6813   2               |               quisque vestrum debet esse in illos, hoc ero; praecipuum
 6814   4               |                 Thessalonicenses, positi in gremio imperii nostri, relinquere
 6815   5               |              dico cum dolore. Miserandum in modum milites populi Romani
 6816   5               |            portorium Dyrrachinorum totum in huius unius questum esse
 6817   5               |           imperio fidelissimam, hostilem in modum esse vexatam? Quo
 6818   5               |              extorquere potuit, cohortis in hiberna misit; iis praeposuit
 6819   6               |                   Omitto iuris dictionem in libera civitate contra leges
 6820   6               |                 nobilissimas virgines se in puteos abiecisse et morte
 6821                   |            Pontum armatum affervescentem in Asiam atque erumpentem,
 6822   7               |              nullum haberent. Quod fanum in Achaia, qui locus aut lucus
 6823   7               |              Achaia, qui locus aut lucus in Graecia tota tam sanctus
 6824   7               |           Graecia tota tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum
 6825   7               |            foedissimo tribuno plebis tum in illo naufragio huius urbis,
 6826   7               |                 de pecuniis creditis ius in liberos populos contra senatus
 6827   8               |                  patres conscripti, nunc in hominem ipsum, de provincia
 6828   8               |               urbana, quam ille praesens in mentibus vestris oculisque
 6829   9               |                               9] An vero in Syria diutius est Semiramis
 6830   9               |               illa retinenda? Cuius iter in provinciam fuit eius modi,
 6831   9               |              conduceret. Deinde adventus in Syriam primus equitatus
 6832   9               |                 optimae cohortes. Igitur in Syria imperatore illo nihil
 6833  10               |            miseriis ac dolore!) tradidit in servitutem iudaeis et Syris,
 6834  10               |         servitati. Statuit ab initio, et in eo perseverarit, ius publicano
 6835  10               |             stipendiarios liberavit; quo in oppido ipse esset aut quo
 6836  10               |                   crudelis haberetur, si in hostis animo fuisset eo,
 6837  10               |               animo fuisset eo, quo fuit in civis Romanos, eius ordinis
 6838  11               |            publicanos; quibus quidem vos in his angustiis aerarii tamen
 6839  12               |                 oportet? Retinete igitur in provincia diutius eum, qui
 6840  13               |                  eosdem revocabitis, cum in provincias pervenissent.
 6841  14               |                    14] Quae enim homini, in quo aliqui si non famae
 6842  14               |                 rem publicam bene gestam in bello nuntiarent? Hoc statuit
 6843  14               |                  eruditus, quibuscum iam in exostra helluatur,(antea
 6844  15               |                est primum dissimile, res in Sardinia cum mastrucatis
 6845  15               |                senatu petebat, ipse sibi in Sardinia ante decreverat.
 6846  15               |                 Graecum hominem ac levem in ipsa provincia quasi triumphasse,
 6847  16               |                 expectet, praesertim cum in Albucio nec Pisonis libidines
 6848  17               |                 tamen alterum retinet et in utriusque pari, scelere
 6849  18               |                eius Africani, iuravitque in contione se in gratiam non
 6850  18               |                iuravitque in contione se in gratiam non redisse, sed
 6851  19               |              ordinem decernebant. Bellum in Gallia maximum gestum est;
 6852  21               |             factus, homine inimicissimo, in Campo statim rediit in gratiam,
 6853  21               |                   in Campo statim rediit in gratiam, ut commune officium
 6854  21               |           tempore cum suis inimicissimis in gratiam rediit? Quibus eum
 6855  22               |                 Quae fuerunt inimicitiae in civitate graviores quam
 6856  22               |            Luculorum atque Servili? Quas in viris fortissimis non solum
 6857  22               |              Metellus Nepos nonne consul in templo iovis Optimi Maximi
 6858  22               |               summo suo beneficio rediit in gratiam? An ego possum huic
 6859  23               |                tela undique esse intenta in patriam viderem, subire
 6860  23               |               pro universis. Hic me meus in rem publicam animus pristinus
 6861  23               |                   reconciliat, restituit in gratiam. ~
 6862  24               |               eadem res publica, quae me in amicos inflammare potuit,
 6863  24               |                agitque cotidie, quin ego in illo oppugnando rei publicae
 6864  24               |                 quam otio meo, non nulli in eodem defendendo suo plus
 6865  25               |                  25] Ego me a C. Caesare in re publica dissensisse fateor
 6866  25               |                 aliquem, qui me cum illo in gratiam reducat? Reduxit
 6867  25               |             quamdiu C. Caesaris consilia in re publica non maxime diligebatis,
 6868  26               |                    26] Sed quid est quod in hac causa maxime homines
 6869  27               |                                      27] In quo ego, quo consule referente
 6870  28               |              verborum ornamentis dabant; in ea quoque re sic sum locutus,
 6871  29               |                     29] At ego idem nunc in provinciis decernendis,
 6872  29               |               silentio, interpellor, cum in superioribus causis hominis
 6873  29               |             hominis ornamenta valuerint, in hac me nihil aliud nisi
 6874  29               |                 ipse Caesar quid est cur in provincia commorari velit,
 6875  29               |              inveniri potest? An reditus in patriam habet aliquam offensionem?
 6876  30               |              conscripti, nos hoc tempore in provinciis decernendis perpetuae
 6877  31               |                multitudine ipsa poterant in provincias nostras redundare,
 6878  32               |        funeribusque subvenir, influentis in Italiam Gallorum maximas
 6879  32               |                 duxit, sed totam Galliam in nostram dicionem esse redigendam. ~
 6880  35               |                            35] Quare sit in eius tutela Gallia, cuius
 6881  35               |              periculum facere nollet, si in patriam, si ad deos penatis,
 6882  35               |                  ad eam dignitatem, quam in civitate sibi propositam
 6883  35               |            generum redire properaret, si in Capitolium invehi victor
 6884  37               |                          37] Fuerit toto in consulatu sine provincia,
 6885  38               |                tamen his sententiis Piso in provincia permanebit. Quae
 6886  38               |     contumeliosum est, neque solum summo in viro, sed etiam mediocri
 6887  38               |                 viro, sed etiam mediocri in homine ne id accidat providendum.
 6888                   |           depulsi, saepe ex hoc portu se in illos fluctus prope necessario
 6889                   |               publica, referunt aspectum in curiam atque huic amplissimae
 6890  40               |                   Posteaquam sum penitus in rem publicam ingressus,
 6891  40               |                 ita dissensi ab illo, ut in disiunctione sententiae
 6892  41               |    quinqueviratum acciperem rogavit ; me in tribus sibi coniunctissimis
 6893  42               |            iratus mihi, quod me secum ne in beneficiis quidem videbat
 6894  42               |                 verendum ne mea superbia in illius liberalitate quam
 6895  42               |      liberalitate quam ne illius iniuria in nostra amicitia reprendatur. ~
 6896  43               |                 testem, qui idem Italiam in minicipiis, populum Romanum
 6897  43               |              minicipiis, populum Romanum in contione, vos mei semper
 6898  43               |                  mei semper cupidissimos in Capitolio ad meam salutem
 6899  46               |                concedant homines oportet in rebus bonis non exquirere
 6900  46               |             exquirere ea iura, quae ipsi in perditis non exquirant,
 6901  46               |         requirebant, leges comprobabant, in Clodio auspiciorum ratio
 6902  47               |          publicae consulere, inimicitias in aliud tempus reservare deberem;
 6903  47               |           vestrorum, constantiam ordinis in eodem ornando imperatore
 6904  47               |                  cum inimico suo reditum in gratiam vituperabunt, cum
 6905  47               |               cum meo et cum suo inimico in gratiam non dubitarint redire. ~ ~


De re publica
      Liber
 6906        I          |                  certe licuit Tusculi se in otio delectare, salubri
 6907        I          |            cogeret eum necessitas nulla, in his undis et tempestatibus
 6908        I          |          senectutem maluit iactari, quam in illa tranquillitate atque
 6909        I          |               ipsa teneri potest, virtus in usu sui tota posita est;
 6910        I          |                  ipsarum rerum quas isti in angulis personant, reapse
 6911        I          |               laudis et honestatis? unde in laboribus et periculis fortitudo?
 6912        I          |               Xenocraten ferunt, nobilem in primis philosophum, cum
 6913        I          |                et industrio, neque solum in tantis rebus sed etiam in
 6914        I          |                in tantis rebus sed etiam in mediocribus vel studiis
 6915        I          |                 iis quae corpore adverso in clarissima victoria accepisset,
 6916        I          |                ex hostium telis servatam in civium vinclis profudisse,
 6917        I          |            pulsum atque proterritum, non in Graeciae portus per se servatos
 6918        I          |               portus per se servatos sed in barbariae sinus confugisse
 6919        I          |             Atheniensium crudelitatisque in amplissimos civis exempla
 6920        I          |             frequentata apud illos etiam in gravissumam civitatem nostram
 6921        I          |                consilio ac periculo sese in illa vita atque otio conservatos
 6922        I          |             salvam esse consulatu abiens in contione populo Romano idem
 6923        I          |              variam suavitatem studiorum in quibus a pueritia vixeram,
 6924        I          |            pigneraretur, tantumque nobis in nostrum privatum usum quantum
 6925        I          |               possit quam accidit nobis; in qua quid facere potuissem,
 6926        I          |               liceat. (11) maximeque hoc in hominum doctorum oratione
 6927        I          |                  enim palam dicere atque in eo multum etiam gloriari
 6928        I          |            hominibus ac sapientibus, sed in illo genere exercitatis
 6929        I          |                  ad rem publicam adeundi in primis debui tollere. ac
 6930        I          |          nominaverunt, omnis paene video in media re publica esse versatos.
 6931        I          |                  neque enim est ulla res in qua propius ad deorum numen
 6932        I          |                nobis contigit ut idem et in gerenda re publica aliquid
 6933        I          |             memoria dignum consecuti, et in explicandis rationibus rerum
 6934        I          |                  superiores ali fuissent in disputationibus perpoliti,
 6935        I          |                 nullae invenirentur, ali in gerendo probabiles, in disserendo
 6936        I          |               ali in gerendo probabiles, in disserendo rudes. nec vero
 6937        I          |            essemus compluris dies, eita, in qua nihil fere quod magno
 6938        I          |                 et Aquilio constituisset in hortis esse, familiarissimique
 6939        I          |                  sole quod nuntiatum est in senatu? neque enim pauci
 6940        I          |               loquar—non nimis adsentior in omni isto genere nostro
 6941        I          |                  laudare possumus? cuius in libris multis locis ita
 6942        I          |           Platonem Socrate mortuo primum in Aegyptum discendi causa,
 6943        I          |            Aegyptum discendi causa, post in Italiam et in Siciliam contendisse,
 6944        I          |                causa, post in Italiam et in Siciliam contendisse, ut
 6945        I          |               nanctum, cumque eo tempore in his locis Pythagorae nomen
 6946        I          |                amicissime adprehendit et in lecto suo conlocavit. et
 6947        I          |           studiose investigare quae sunt in hoc genere de quo instituerat
 6948        I          |                  paululum inambulavisset in porticu, Laelium advenientem
 6949        I          |          venerant, Spurium Mummium, quem in primis diligebat, et C.
 6950        I          |               salutavisset, convertit se in porticu et coniecit in medium
 6951        I          |                se in porticu et coniecit in medium Laelium; fuit enim
 6952        I          |            medium Laelium; fuit enim hoc in amicitia quasi quoddam ius
 6953        I          |                  antecedebat, observaret in parentis loco Scipio. dein
 6954        I          |                 fuisset, placitum est ut in aprico maxime pratuli loco,
 6955        I          |          pertinent? siquidem quid agatur in caelo quaerimus.' et ille (
 6956        I          |                   Laeli, artem inludere, in qua primum excellis ipse,
 6957        I          |               illa venustior et nobilior in volgus, quam ab eodem Archimede
 6958        I          |                Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus
 6959        I          |       scientissime Gallus exponere, plus in illo Siculo ingenii quam
 6960        I          |                hoc autem sphaerae genus, in quo solis et lunae motus
 6961        I          |                quasi vagae nominarentur, in illa sphaera solida non
 6962        I          |               non potuisse finiri, atque in eo admirandum esse inventum
 6963        I          |               excogitasset quem ad modum in dissimillimis motibus inaequabiles
 6964        I          |              luna totidem conversionibus in aere illo quot diebus in
 6965        I          |                 in aere illo quot diebus in ipso caelo succederet, ex
 6966        I          |              caelo succederet, ex quo et in [caelo] sphaera solis fieret
 6967        I          |          defectio, et incideret luna tum in eam metam quae esset umbra
 6968        I          |                ipse hominem diligebam et in primis patri meo Paulo probatum
 6969        I          |                 adulescentulo, cum pater in Macedonia consul esset et
 6970        I          |                  consul esset et essemus in castris perturbari exercitum
 6971        I          |                dubitavit postridie palam in castris docere nullum esse
 6972        I          |                      24) (Scipio) <neque in>solens ostentatio neque
 6973        I          |              obstitit et nox.' atque hac in re tanta inest ratio atque
 6974        I          |                  die quem apud Ennium et in maximis annalibus consignatum
 6975        I          |            exitum abripuit, virtus tamen in caelum dicitur sustulisse.' ~(
 6976        I          |               porro aut praeclarum putet in rebus humanis, qui haec
 6977        I          |            homines incolant, quamque nos in exigua eius parte adfixi,
 6978        I          |            inperia consulatusque nostros in necessariis, non in expetendis
 6979        I          |              nostros in necessariis, non in expetendis rebus, muneris
 6980        I          |                non magis solos esse, qui in foro turbaque quicum conloqui
 6981        I          |              quasi doctissimorum hominum in concilio adsint, cum eorum
 6982        I          |           ignotas ad terras tempestas et in desertum litus detulisset,
 6983        I          |           locorum, animadvertisse dicunt in arena geometricas formas
 6984        I          |             Manilium ~(*****) ~(Laelius) in ipsius paterno genere fuit
 6985        I          |                  Galli studia disputanti in ore semper erat ille de
 6986        I          |           Achilles: ~'Astrologorum signa in caelo—quid sit observationis,~
 6987        I          |                hoc avunculo, nobilissima in familia atque in hac tam
 6988        I          |             nobilissima in familia atque in hac tam clara re publica
 6989        I          |               visi sint, non quaerit cur in una re publica duo senatus
 6990        I          |          tribunatus divisit populum unum in duas partis; obtrectatores
 6991        I          |                  nobis reliquissent. qua in disputatione quoniam tu
 6992        I          |            possum equidem dicere me ulla in cogitatione acrius aut diligentius
 6993        I          |         diligentius solere versari, quam in ista ipsa quae mihi Laeli
 6994        I          |                te proponitur. etenim cum in suo quemque opere artificem,
 6995        I          |              curare videam, nisi quo sit in illo genere melior, ego
 6996        I          |              opificem quemquam, si minus in maxima arte quam illi in
 6997        I          |                 in maxima arte quam illi in minimis operae consumpserim? (
 6998        I          |              rerum, neque ut eas nostris in hoc praesertim genere anteponentem,
 6999        I          |           praestiterit nemo, usuque idem in re publica rerum maximarum
 7000        I          |                 animum quoque contulisti in istam rationem et quasi