TRACTATUS VII. DE QUARTO PRAECEPTO DECALOGI

CAPUT I. DE FILIORUM OBLIGATIONE

1. De amore erga parentes.

2. De reverentia.

3. De obedientia.

1.Filii tenentur erga parentes (ita etiam subditi erga Superiores) amorem, reverentiam, et obedientiam praestare. Quare peccant graviter I. contra amorem, et quidem pluribus modis: 1. Si ab eis abhorrent, aut illis malum grave optant (in quo duplciiter peccant, contra pietatem, et contra iustitiam). 2. Si iniustis modis eos impediunt, ne testamentum conficiant. 3. Si eos sine iusta causa gravi molestia afficiunt. 4. Si non subveniant in gravi necessitate temporali, aut spirituali, praecipue si negligunt ut illi in articulo mortis Sacramenta suscipiant⁵.

2. II. Peccant graviter contra reverentiam, 1. Si percutiant eos etiam leviter, aut ostendant velle eos percutere. 2. Si gestus eorum, contumeliose exprimendo derisui eos habeant. 3. Si maledicta, aut convicia in eos coram effutiant, appellando illos amentes, ebrios, bestias, latrones, veneficos, scelestos. Vocare autem eos senes, ignaros, stupidos, etc. non debet absolute damnari de peccato mortali, nisi tunc cum illi graviter contristarentur⁶. Dictum est coram, quia si filius parenti illuderet, aut mala imprecaretur, sine pravo animo, et clauculum, nescirem eum damnare de peccato mortali⁷.

3. III. Peccant graviter contra obedientiam, 1. Si ipsis invitis ducunt uxores indignas cum familiae dedecore (observetur quod dicitur de sponsalibus Tractatu 18, num. 10). 2. Si furentur in materia gravi bona domus; quocirca observetur quod dicetur loquendo de furto Tract. 10. num. 32. Peccant 3. Si non obediant parentibus in rebus gravibus et iustis, ac per ipsos iussis (praecepto expresso et serio, ut dicunt Roncaglia, Holzman, et Sporer) v. g. ne ludant ludis perniciosis, ne domo exeant nocte, ne cum mulieribus, aut cum malis sociis versentur, etc.¹. Dictum est in rebus iustis, quia circa status electionem filii non tenentur parentibus obedire, ut docet s. Thomas². Non tenentur nec servi dominis, nec filii parentibus obedire de matrimonio contrahendo vel virginitate servanda. Quare parentes (ut dicemus capite sequenti) si impediunt filios, quominus statum eligant, aut cogunt eos ad suscipiendum aliquem statum invitos, peccant graviter.