- Parte seconda.
- DELLE VIRTÙ DI MARIA SANTISSIMA
Precedente - Successivo
Clicca qui per attivare i link alle concordanze
- 582 -
DELLE VIRTÙ DI MARIA SANTISSIMA
Dice S. Agostino che per ottenere con più sicurezza ed abbondanza il favore de'
santi bisogna imitarli, perché vedendo essi da noi praticarsi le virtù da loro
esercitate, allora più si muovono a pregare per noi.1 La regina de'
santi e la prima nostra avvocata Maria, dopo ch'ella ha sottratta qualche anima
dalle branche di Lucifero e l'ha unita a Dio, vuole che quella si ponga ad
imitarla; altrimenti non potrà arricchirla delle sue grazie, come vorrebbe,
vedendola a sé contraria ne' costumi. Perciò Maria chiama beati coloro che
diligentemente imitano la sua vita: Nunc
ergo, filii, audite me: Beati qui custodiunt
- 583 -
vias meas (Prov. VIII, 32). Chi ama, o si ritrova simile o cerca di
farsi simile alla persona amata, secondo il celebre proverbio: Amor aut pares invenit, aut facit.2
Quindi ci esorta S. Girolamo che se noi amiamo Maria, bisogna che cerchiamo
d'imitarla, perché questo è il maggiore ossequio che possiamo offerirle: Dilectissimi, Mariam colite quam amatis,
quia tunc vere amatis, si imitari volueritis quam amatis (S. Hier., serm.
de Ass., ap. Lochn.).3 Dice Riccardo che sono e possono chiamarsi veri
figli di Maria, quegli che cercano di vivere secondo la sua vita: Filii Mariae imitatores eius.4
Procuri dunque, conclude S. Bernardo, il figlio d'imitare la Madre, se desidera
il suo favore; poiché allora, vedendosi ella onorata da madre, lo tratterà e
favorirà da figlio.5
Parlando poi delle virtù di questa Madre, quantunque poche cose in particolare
ne leggiamo registrate negli Evangeli, nulladimanco dicendosi ivi che fu
ripiena di grazia, ben ci è fatto noto ch'ella ebbe tutte le virtù e tutte in
grado eroico. In modo tale, dice S. Tommaso, che dove degli altri santi
ciascuno è stato eccellente in qualche virtù particolare, la beata Vergine è
stata in tutte eccellente e in tutte le virtù ci è stata data per esempio: Alii sanctorum specialia opera exercuerunt,
alius fuit castus, alius humilis, alius misericors; sed B. Virgo datur in
exemplum omnium virtutum (Opusc. 8).6
- 584 -
E parimente S.
Ambrogio disse: Talis fuit Maria, ut eius
unius vita omnium disciplina sit (Lib. 2, de Virg.).7 Onde poi ci
lasciò scritto: Sit vobis tamquam in
imagine descripta virginitas vitaque Mariae, in qua refulget forma virtutis.
Hinc sumatis exempla vivendi... quid corrigere, quid fugere, quid tenere
debeatis (Loc. cit.).8
E perché, come insegnano i Santi Padri, l'umiltà è il fondamento di tutte le
virtù, perciò vediamo in primo luogo quanto fu grande l'umiltà della Madre di
Dio.
1 «Caro sancti Stephani per loca singula diffamatur (coi
miracoli): sed fidei eius meritum commendatur. Sic exspectemus consequi bona
temporalia, ut eum imitando accipere mereamur aeterna.» S. AUGUSTINUS, Sermo 317, n. 1. ML 38-1435. -
«Congaudent autem nobis (martyres), non si honoremus eos, sed si imitemur eos.
Quamquam et quod honoramus, nobis prodest, non illis. Sed honorare et non imitari, nihil est aliud quam
mendaciter adulari.» IDEM, Sermo 325, n. 1. ML 38-1447. - «Haec ergo est solemnis et assidua
commonitio nostra ad vos, fratres, ut solemnitates martyrum, non vana
celebritate celebremus; sed quos in suis solemnitatibus amamus, etiam fide
simili imitari non formidemus.» IDEM, Sermo 306, cap. 11. ML 38-1405. - Però, più comunemente vengono
citati i Sermones 225 e 317, che i
Benedettini rimandano all'Append. S.
Alfonso probabilmente allude al primo. Questo, da cui vengono prese, sotto il
nome di S. Agostino, le lezioni del
secondo Notturno, 1° loco, del Commune
plurimorum martyrum, si giudica essere di S. Cesario Arelatense. Il secondo, accettato da tutti gli antichi
editori, lodato, come autentico, da Baronio
(Notae ad Maryrologium, 24 agosto
e 1 novembre), dicesi d'incerto autore. Ad ogni modo, vi si riconoscono i
pensieri, e nel primo, le espressioni di S. Agostino. Sermo 225, in Appendice, n.
1, ML 39-2160, 2161: «Quotiescumque, fratres carissimi, sanctorum martyrum
solemnia celebramus, ita ipsis intercedentibus exspectemus a Domino consequi
temporalia beneficia, ut ipsos martyres imitando accipere mereamur aeterna...
Solemnitates enim martyrum, exhortationes sunt martyriorum; ut imitari non
pigeat quod celebrare delectat.» - Sermo
317, in Appendice, ML 39-2354:
«Sancti etiam martyres debent gaudere de nobis; quia non cessant orare pro
nobis. Sed quando de nobis gaudent? Quando
eos quos veneramur, imitemur. Sic enim volunt solemnitates suas celebrari
conventibus nostris, ut eorum pietatem laetificemus moribus nostris.»
2 MINUCIUS FELIX, Octavius, cap. 4, ML 3-242: «Amicitia pares aut invenit aut
facit.»
3
«Idcirco, dilectissimae, amate quam colitis, et colite quam amatis; quia tunc
eam vere colitis et amatis, si imitari velitis de toto corde quam laudatis.»
SOPHRONIUS, De Assumptione B. M. V., ad
Paulam et Eustochium, n. 16. ML 30-139, in
Operum S. Hieronymi Mantissa.
4 «Filii eius, id est imitatores... Filius enim eius
es, cuius opera facis. Filii ergo Mariae imitatores eius in benignitate,
mansuetudine, misericordia, et huiusmodi.» RICH. A S. LAUR., De laudibus B. M. V., lib. 2, cap. 5, n.
8. Inter Opera S. Alb. Magn., Lugduni,
XX, p. 74, col. 1.
5 «Agnoscit certe et
diligit diligentes se, et prope est in veritate invocantibus se: praesertim his
quos videt sibi conformes factos in castitate et humilitate; si tamen caritatem
adiecerint, et totam spem suam, post Filium suum, in ea posuerint.» In Antiphonam «Salve Regina» Sermones IV, Sermo
1, n. 1. Inter Op. S. Bern., ML
184-1061. - Vedi Appendice, 8, A,
pag. 543. - «Obsecro vos, filioli, aemulamini hanc virtutem (humilitatis), si
Mariam diligitis; si contenditis ei placere, aemulamini modestiam eius.» S.
BERNARDUS, Sermo in «Signum magnum», n.
11. ML 183-436.
6 «Ipsa etiam omnium
virtutum opera exercuit, alii autem sancti specialia quaedam, quia alius fuit
humilis, alius castus, alius misericors: et ideo ipsi dantur in exemplum
specialium virtutum, sicut beatus Nicolaus in exemplum misericordiae, etc. Sed
beata Virgo in exemplum omnium virtutum: quia in ea reperis exemplum,
humilitatis; Luc. I, Ecce ancilla; et
post: Respexit humilitatem ancillae suae.
Castitatis; quoniam virum non
cognosco; et omnium virtutum, ut satis patet.» S. THOMAS, Opusculum 8, Devotissima expositio super Salutatione
Angelica. Opera, Romae, 1570, XVII, fol. 75, col. 3, F.
7
«Haec est imago virginitatis. Talis enim fuit Maria, ut eius unius vita omnium
sit disciplina.» S. AMBROSIUS, De
Virginibus, ad Marcellinam sororem suam, lib. 2, cap. 2, n. 15. ML 16-210.
8
«Sit igitur vobis, tamquam in imagine descripta virginitas, vita Mariae, de qua
velut speculo refulgeat species castitatis et forma virtutis. Hinc
sumatis licet exempla vivendi, ubi tamquam in exemplari magisteria expressa
probitatis, quid corrigere, quid effingere (al.,
secondo tutte le edizioni anteiori, e parte dei manoscritti, quid
effugere), quid tenere debeatis, ostendunt.» S. AMBROSIUS, op. cit., lib. 2, cap. 2, n. 6. ML 16-208.
Precedente - Successivo
Copertina | Indice: Generale - Opera | Parole: Alfabetica - Frequenza - Rovesciate - Lunghezza - Statistiche | Aiuto | Biblioteca IntraText
IntraText® (V89) © 1996-2006 EuloTech